• SIGLE E ABBREVIAZIONI PRINCIPALI •

 

 

 

AAS

Acta Apostolicae Sedis. Città del Vaticano.

AA. SS.

Acta Sanctorum quotquot orbe coluntur... colligit... Ioannes Bollandus etc., Antverpiae, Tongerloae, Bruxellis, Parisiis, a tomo I Ianuarii (Antverpiae, 1643) ad tomum II Novembris (Bruxellis, 1894); 2a ed. Venetiis, 1734-1770; 3a ed. Parisiis 1863-1869.

AB

Analecta Bollandiana.

Abstracts

Canon Law Abstracts. Edinburgh.

AF - AFranc

Analecta Franciscana.

AFH

Archivum Franciscanum Historicum, Quaracchi 1908ss. - Grottaferrata 1971ss.

AfKK - AKatKR

Archiv für katholisches Kirchenrecht. Mainz.

AG

Archivio Generale.

AGC

Roma, Archivio Generale dei Cappuccini.

AHDLMA

Archives d’Histoire Doctrinale et Littéraire du Moyen Age.

AHSJ

Archivum historicum Societatis Jesu.

AKatKR

Archiv für Katholisches Kirchenrecht. Mainz.

ALKG

Archiv für Litteratur und Kirchen Geschichte.

AM

WADDING L., Annales Minorum seu trium Ordinum a s. Francisco institutorum..., Editio tertia accuratissima auctior et emendatior ad exemplar editionis P. J. M. Fonseca ab Ebora, voll. 32, Ad Claras Aquas 1931-1941.

Analekten

Analekten zur Geschichte des Franziskus von Assisi; ed. H. Boehmer, Tubingen und Leipzig 1904.

AmiCL

L’ami du clergé.

AnArgDC

Anuario Argentino de Derecho Canónico.

AnBib

Analecta biblica.

Ang

Angelicum. Roma.

AnGr

Analecta Gregoriana.

Ant. Proc.

 

BLASIUS A SAVIGNO, De antiquo processu poenali in Ordine Fratrum Minorum Capuccinorum. Modus procedendi 1596-1901, Excerptum ex dissertatione ad lauream in Facultate Iuris Canonici Pontificiae Universitatis Gregorianae, Roma 1957.

Anton.

Antonianum.

AOFMC

Analecta Ordinis Fratrum Minorum Capuccinorum, Romae 1884ss.

APCL

Milano - Archivio Provinciale Cappuccini Lombardi.

APCS

Cagliari - Archivio Provinciale Cappuccini Sardi.

APCV

Venezia - Mestre - Archivio Procinciale Cappuccini Veneti.

Apoll.

Apollinaris. Roma.

art.

Articolo.

ASS

Acta Sanctae Sedis.

ASV

Archivio Segreto Vaticano.

Aug.

Augustinianum. Roma.

BAV

Biblioteca Apostolica Vaticana.

BBT

Golubovich G., Biblioteca Biobibliografica della Terra Santa e dell'Oriente francescano, I, Quaracchi 1906.

BEThL

Biblioteca ephemeridum theologicarum Lovaniensium.

BF

Bullarium Franciscanum Romanorum Pontificum..., I-IV, ed. J. H. Sbaralea, Romae 1759-1768; V, ed. C. Eubel, Romae 1898.

Bib

Biblica. Roma.

BollSalaSt

Bollettino della Sala Stampa della Santa Sede. Città del Vaticano.

brev.

Brevis.

bull.

Bulla.

BullCap.

Bullarium Ordinis FF. Minorum S. P. Francisci Capuccinorum seu collectio bullarum, brevium, decretorum, rescriptorum, oraculorum etc. quae a Sede Apostolica pro Ordine capucino emanarunt..., 7 voll., variis notis et scholiis elucubrata a P. F. Michaele a Tugio [Zug], Romae 1740-1752.

bull. dogm.

Bulla dogmatica.

BulMedCLaw

Bullettin of Medieval Canon Law. Berkeley, California.

BullRom.

Bullarum, diplomatum et privilegiorum Sanctorum Romanorum Pontificum, 24 voll., Taurinensis editio, Augustae Taurinorum 1857-1872.

BullRomCont.

Bullarii Romani Continuatio, 8 voll., Augustae Taurinorum 1835-1857.

can.

Canone.

CanLAb

Canon Law Abstract. Edinburgh.

CanLDigest

Canon Law Digest. Mundelein.

cap.

Capitolo.

CCD

Congregazione per il Culto divino.

CDF

Congregazione per la Dottrina della Fede.

CEE Ocho Documentos Doctrinales de la Sagrada Congregación para la Doctrina de la Fe, Conferencia Episcopal Española. Segretariado de la Comisión Episcopal para la Doctrina de la Fe (Ed.), (Biblioteca Doctrinal. Documenta, 1), Madrid 1981.

CEI

Conferenza Episcopale Italiana.

cf., cfr.

Confer.

CF

Collectanea Franciscana.

chirogr.

Chirographum.

CHL

MICHAELANGELUS A NEAPOLI, Chronologia Historico-Legalis Seraphici Ordinis Fratrum Minorum Sancti Patris Francisci, I, Neapoli 1650.

CIC

Codex iuris canonici - 1983.

CIC 1917

Codex iuris canonici - 1917.

CivCat - CivCatt

La Civiltà cattolica. Roma.

CLM

Codex redactus Legum Fratrum Minorum in synopsim, Romae 1796.

col.

Colonna/e.

Comm.

Communicationes. Pontificia Comissio Codici Iuris Canonicis recognoscendo. Città del Vaticano.

Conc

Concilium.

Congr. Vesc. Reg.

Sacra Congregazione dei Vescovi e Regolari.

const.

Constitutio.

const. ap.

Constitutio Apostolica.

convent.

Conventio.

Const. Ant.

Constitutiones Ordinis Fratrum Minorum Capuccinorum saeculorum decursu promulgatae. Constitutiones antiquae (1529-1643), I, editio anastatica, a cura di Fidel Elizondo, Romae 1980.

Const1536

Le prime costituzioni dei Frati Minori Cappuccini. Roma - S. Eufemia 1536, a cura di F. A. Catalano, C. Cargnoni, G. Santarelli, Roma 1982.

Const1544

Constitutiones Reverendiss. patris et domini Magistri Bonaventure [sic] Costacciarii totius ordinis min. con. Generalis ab omnibus fratribus suis inviolabiliter observandae, Spoleti 1544.

Const1565

Constitutiones Piae, Pro reformatione Fratrum S. Francisci Conventualium aeditae in comitiis Generalibus eiusdem Ordinis Florentiae, Bononiae 1565.

Const. Narb.

Bihl M., Statuta Generalia Ordinis edita in Capitulis Generalibus celebratis Narbonae an. 1260, Assisi an. 1279 atque Parisiis an. 1292, editio critica et synoptica, in AFH 34 (1941), 13-94; 284-358.

CpR

Commentarium pro Religiosis et Missionariis. Roma.

CSCD

Congregazione per i Sacramenti e il Culto divino.

CT

Concilium Tridentinum. Diariorum actorum, epistularum, tractatum, nova Collectio, edidit Societas Goerresiana promovendis inter Catholicos Germaniae litterarum studiis, 13 voll., Friburgi Brisgoviae 1901 ss. (La numerazione delle righe dei passi citati è data in esponente accanto al numero di pagina).

CTI

Commissione Teologica Internazionale.

DDC

Dictionnaire de Droit Canonique, 7 voll., sous la direction de R. Naz, Paris 1935-1965.

decis.

Decisio.

decl.

Declaratio.

decr.

Decretum.

direc.

Directorium.

edic.

Edictum.

DeS Documenti e Studi, Collana di documenti della CDF corredati da commenti, Libreria Editrice Vaticana, Città del Vaticano.

DirEccl

Il Diritto Ecclesiastico. Roma.

DirPast

Direito e Pastorale.

Div.

Divinitas. Roma.

DocCath

La Documentation Catholique.

DOCUMENTA CONGREGATIO PRO DOCTRINA FIDEI, Documenta inde a Concilio Vaticano Secundo expleto edita (1966-2005), Libreria Editrice Vaticana, Città del Vaticano 2006.
Dokumenty W trosce o pełnię wiary. Dokumenty Kongregacji Nauki Wiary 1966-1994, Ed. Zygmunt Zimowski - Janusz Królikowski, Tarnów (Biblos) 1995; tom 2 : W trosce o pełnię wiary. Dokumenty Kongregacji Nauki Wiary 1995-2000, Ed. Zygmunt Zimowski - Janusz Królikowski, Tarnów (Biblos) 2002.

DS

DENZINGER H. - SCHÖNMETZER A., Enchiridion symbolorum, definitionum et declarationum de rebus fidei et morum, Barcinone 196734.

DT

Divus Thomas. Freiburg.

EcR

Ecclesiastical review.

ECEI

Enchiridion CEI - Documenti ufficiali della Conferenza Episcopale Italiana, Ed. Dehoniane - Bologna 1990ss., voll. 4.

EphIC

Ephemerides Iuris Canonici. Roma.

ER

Ecumenical review.

Esser 1978

ESSER K., Opuscula sancti patris Francisci Assisiensis, denuo edidit iuxta codices mss..., (Bibliotheca franciscana ascetica medii aevi, XII), Grottaferrata 1978.

EthL

Ephemerides theologicae Lovanienses.

EV Suppl.

Enchiridion Vaticanum - Documenti ufficiali della S. Sede - Supplementi, Ed. Dehoniane - Bologna 1992.

EV

Enchiridion Vaticanum - Documenti ufficiali della S. Sede, a cura di Emilio Lora [e Bruno Testacci], Bologna, Edizioni Dehoniane Bologna, 1981-.

EVi

Evangelium vitae (lettera enciclica).

facult.

Formula facultates.

formul.

Formula.

FFr

Fontes Franciscani, Assisi 1995.

FF

Fonti Francescane, 2 voll., Assisi 1977.

FFm

Fonti Francescane, editio minor, Assisi 1986.

Gr.

Gregorianum. Roma.

IEP

Nuovissima versione della Bibbia San Paolo Edizioni, Roma 1995-1996.

indul.

Indultum.

instr.

Instructio.

IusCan

Ius Canonicum. Pamplona.

IusEccl

Ius Ecclesiae.

Jurist

The Jurist. Washington, DC.

L’AnCa

L’Anné Canonique.

Lat.

Lateranum. Roma.

Laur.

Laurentianum. Roma.

LE

Leges Ecclesiae post Codicem iuris canonici editae, collegit, digessit, notisque ornavit Xaverius Ochoa, voll. I-IV, Roma 1966-1987; collegit, digessit, notisque ornavit Dominicus Andrés Gutiérrez, voll. VII-VIII, Roma 1994-1998.

Lex.

Lexicon Capuccinum. Promptuarium historico-biliographicum Ordinis Fratrum Minorum Capuccinorum (1525-1950), Romae 1951.

lit.

Litterae.

lit. ap.

Litterae Apostolicae.

lit. circ.

Litterae Circulares.

lit. encycl.

Litterae Encyclicae.

lit. gra.

Litterae Gratiosae.

Mansi

MANSI J. D., Sacrorum Conciliorum nova et amplissima collectio, 53 voll., Paris 1901-1927.

MF

Miscellanea francescana.

MHOMC

Monumenta historica Ordinis Minorum Capuccinorum, 23 voll., Assisi-Romae 1937-1995. Serie di volumi XVIII-XXIII: I Cappuccini e la Congregazione romana dei vescovi e regolari, a cura di Vincenzo Criscuolo, Roma 1989-1995.

MonEccl

Monitor Ecclesiasticus. Roma.

motu p.

Motu proprio.

MP

Modus procedendi OFMCap. (anno 1596).

MPc

Esposizione e commento al MP in [Agathangelus a Langasco], De «Modus procedendi» Ordinis Fr. Minorum Capuccinorum, Roma 1941.

MS

Medieval studies.

ms.

Manoscritto.

N. B.

Nota bene.

n. n.

Non numerato.

NotCEI

Notiziario della Conferenza episcopale italiana.

notif.

Notificatio.

Notitiae

Notitiae. Congregatio de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum. Città del Vaticano.

Notiziario CEI Notiziario della Conferenza episcopale italiana.

NRA

Nouvelle revue apologétique.

NRTh

Nouvelle revue théologique.

NTS

New testament studies.

Nuntius

Nuntius. Sacrae Congregationis pro Doctrina Fidei nutu et cura editus. Città del Vaticano, 1967.

NV

Nova et vetera.

OAfK

Oesterreichisches Archiv für Kirchenrecht. Wien.

O.P.

Ordine dei Predicatori (Domenicani).

Or.

Orientalia. Roma.

Origins Origins. Washington, DC.

Oss. Rom. - OR

L'Osservatore Romano. Città del Vaticano.

PalCl

Palestra del clero.

par.

Paragrafo.

PCCS

Pontificio Consiglio per le Comunicazioni Sociali.

PCCU

Pontificio Consiglio «Cor Unum».

PCITL - PCIATL

Pontificio Consiglio per l'interpretazione dei testi legislativi.

Periodica

Periodica de re canonica. Roma.

PG

Patrologia Greca (Migne).

PL

Patrologiae Cursus completus, Series latina, a cura di J. P. Migne, Paris 1878.

Prawo

Prawo Kanoniczne.

QuaderSR

Quaderni Studio Rotale.

RAM

Revue d’ascétique et de mystique.

RAMi

Rivista di ascetica e mistica.

RAp

Revue apologétique.

RAug

Revue augustinienne.

RB

Revue biblique.

RClAfr

Revue du clergé africain.

RegnoDoc

Il Regno. Documenti. Bologna, Edizioni Dehoniane Bologna.

rescr.

Rescriptum.

REspDCan

Revista española de derecho canónico. Salamanca.

resp.

Responsum.

rev.

Revisionato, riveduto.

RevBib

Revista biblica.

RevDC

Revue de droit canonique. Strasbourg.

RevEspDC

Revista Española de Derecho Canónico.

RevMexDC

Revista Mexicana de Derecho Canónico.

RevSR

Revue de sciences religieuses.

RivBib

Rivista biblica.

Roczniki

Roczniki Teologiczno Kanoniczne.

RSPhTh

Revue des sciences philosophiques et théologiques.

RSR

Recherches de science religieuse.

RTh

Revue théologique.

RThom

Revue thomiste.

Sal.

Salesianum.

Salm.

Salmanticensis. Salamanca.

SapDom

Sapienza. Rivista di filosofia e di teologia dei Domenicani d’Italia.

s. c.

Senza collocazione.

SCC

Sacra Congregazione del Concilio.

ScC

Scuola cattolica.

ScEc

Sciences ecclésiastiques.

ScEs

Science et esprit.

SCR

Sacra Congregazione dei Riti.

sent.

Sententia.

SLTO

Seraphicae Legislationis Textus Originales, a cura di Hilaire de Paris, Ad Claras Aquas 1897.

s. d.

Senza data.

S. J.

Societas Jesus - Compagnia di Gesù (Gesuiti).

s. l.

Senza luogo.

s. n.

Senza numerazione di pagina.

StCan

Studia Canonica. Ottawa.

StZ

Stimmen der Zeit.

t.

Tomo.

ThD

Theology digest.

ThPS

Théologie pastorale et spiritualité.

Unitas

Unitas.

VC

Verbum caro.

VD

Verbum Domini.

VieCon

Vie consacrée.

VS

Vie spirituelle.

VSAM

Vie spirituelle, ascétique et mystique.

VT

Vetus Testamentum.

Wadding

WADDING L., Annales Minorum seu trium Ordinum a s. Francisco institutorum..., Editio tertia accuratissima auctior et emendatior ad exemplar editionis P. J. M. Fonseca ab Ebora, voll. 32, Ad Claras Aquas 1931-1941.

ZTh

Zeitschrift für Theologie und Kirche. Bad Godesberg.

 

 

 

 

 

 

• ABBREVIAZIONI BIBLICHE •

Italiane e latine

 

Le abbreviazioni bibliche italiane generalmente utilizzate sono quelle

della Bibbia di Gerusalemme in versione CEI, febbraio 19825

 

 

Antico Testamento

 

Abdia

Abd - Abd

   

Giona

Gn - Ion

Pentateuco

 

Michea

Mi - Mic

   

Naum

Na - Na

Genesi

Gn - Gen

Abacuc

Ab - Hab

Esodo

Es - Ex

Sofonia

Sof - Soph

Levitico

Lv - Lev

Aggeo

Ag - Ag

Numeri

Nm - Num

Zaccaria

Zc - Zac

Deuteronomio

Dt - Deut

Malachia

Ml - Mal

       

Libri storici

 

Nuovo Testamento

 
       

Giosuè

Gs - Ios

Vangeli e Atti

 

Giudici

Gdc - Iudc

   

Rut

Rt - Rut

Matteo

Mt - Mat

1 Samuele

1Sam - 1Re

Marco

Mc - Mar

2 Samuele

2Sam - 2Re

Luca

Lc - Luc

1 Re

1Re - 3Re

Giovanni

Gv - Ioa

2 Re

2Re - 4Re

Atti

At - Act

1 Cronache

1Cr - 1Par

   

2 Cronache

2Cr - 2Par

Lettere di san Paolo

 

Esdra

Esd - 1Esd

   

Neemia

Ne - 2Esd

Romani

Rm - Rom

Tobia

Tb - Tob

1 Corinzi

1Cor - 1Cor

Giuditta

Gdt - Iudt

2 Corinzi

2Cor - 2Cor

Ester

Est - Est

Galati

Gal - Gal

1 Maccabei

1Mac - 1Mac

Efesini

Ef - Eph

2 Maccabei

2Mac - 2Mac

Filippesi

Fil - Phip

   

Colossesi

Col - Col

Libri sapienziali

 

1 Tessalonicesi

1Ts - 1The

   

2 Tessalonicesi

2Ts - 2The

Giobbe

Gb - Iob

1 Timoteo

1Tm - 1Tim

Salmi

Sal - Ps - Psal

2 Timoteo

2Tm - 2Tim

Proverbi

Pr - Prov

Tito

Tt - Tit

Qoèlet - Ecclesiaste

Qo - Eccl

Filemone

Fm - Phim

Cantico

Ct - Cant

Ebrei

Eb - Heb

Sapienza

Sap - Sap

   

Siracide - Ecclesiastico

Sir - Eccli

Lettere cattoliche

 
       

Libri profetici

 

Giacomo

Gc - Iac

   

1 Pietro

1Pt - 1Pet

Isaia

Is - Is

2 Pietro

2Pt - 2Pet

Geremia

Ger - Ier

1 Giovanni

1Gv - 1Ioa

Lamentazioni

Lam - Lam

2 Giovanni

2Gv - 2Ioa

Baruc

Bar - Bar

3 Giovanni

3Gv - 3Ioa

Ezechiele

Ez - Ez

Giuda

Gd - Iudas

Daniele

Dn - Dan

   

Osea

Os - Os

Apocalisse

 

Gioele

Gl - Ioel

   

Amos

Am - Am

Apocalisse

Ap - Apoc

 

 

 

 

 

• SCRITTI DI FRANCESCO DI ASSISI •

 

In colore rosso vengono date le sigle presenti nell'opera Fontes Franciscani, Assisi 1995

In colore azzurro le sigle utilizzate in K. Esser (1978)

 

Adm

Adms

Admonitiones.

CantSol

 

Canticum fratris Solis.

BenLeo - LaudDei

BLeo

Chartula fratri Leoni datas LaudDei.

 

BOff

Benedicamus Domino in Officio Passionis.

 

CAud

Canticum "Audite Poverelle".

 

CSol

Canticum fratris Solis.

EpAnt

EAnt

Epistola ad s. Antonium.

EpCler I

ECle

Epistola ad clericos Redactio prior.

EpCler II

ECle

Epistola ad clericos Redactio posterior.

EpCust I

1ECu

Epistola ad custodes I.

EpCust II

2ECu

Epistola ad custodes II.

EpFid I

1EFi

Epistola ad fideles I seu Exhortatio ad fratres et sorores de Poenitentia.

EpFid II

2EFi

Epistola ad fideles Recensio posterior.

EpLeo

ELeo

Epistola ad fratrem Leonem.

EpMin

EMin

Epistola ad ministrum.

EpOrd

EOrd

Epistola toti ordini missa.

ΕpRect

ERec

Epistola ad populorum rectores.

ExhLD

ExhL

Exhortatio ad laudem Dei

ExpPat

ExPa

Expositio in Pater noster.

FormViv

FoVi

Forma vivendi s. Clarae data.

Fragm

FrRe

Fragmenta alterius Regulae non bullatae.

LaudHor

LHor

Laudes ad omnes horas dicendae.

 

LDei

Laudes Dei Altissimi.

 

AOff

Antiphona in Officio Passionis.

OffPass

FOff

Officium Passionis.

OrCruc

OCru

Oratio ante crucifixum.

RegB

ReBu

Regula bullata.

RegNB

RnBu

Regula non bullata.

RegEr

ReEr

Regula pro eremitoriis data.

SalBMV

SVig

Salutatio b. Mariae Virginis.

SalVirt

SVit

Salutatio virtutum.

Test

Test

Testamentum.

UltVol

UVol

Ultima voluntas scripta s. Clarae.

     
     
     
     
     
     
     
     

Opuscula dictata

     
     
     

BenBern

 

Benedictio fratri Bernardo data.

BenCl

 

Benedictio s. Clarae et eius sororibus in scriptis missa.

EpBon

 

Epistola civibus Bononiensibus scripta.

EpCl

 

Epistola s. Clarae de ieiunio scripta.

EpIac

 

Epistola dominae Iacobae scripta.

EpFranc

 

Epistola fratribus Franciae missa.

TestSen

 

Testamentum Senis factum.

VPLaet

 

Tractatus de vera et perfecta laetitia.

     
     
     
     
     
     
     
     
     

• SCRITTI DI CHIARA DI ASSISI •

     
     
     
 

BeCl

Benedictio.

 

1ECl

Epistula ad s. Agnetem de Praga I.

 

2ECl

Epistula ad s. Agnetem de Praga II.

 

3ECl

Epistula ad s. Agnetem de Praga III.

 

4ECl

Epistula ad s. Agnetem de Praga IV.

 

5ECl

Epistula ad Ermentrudem.

 

ReCl

Regula.

 

TeCl

Testamentum.

     
     
     
     
     
     
     
     
     
     

• FONTES FRANCISCANI •

 

In colore rosso vengono date le sigle presenti nell'opera Fontes Franciscani, Assisi 1995

     
     
     
     
 

Actus

Actus sancti Francisci et sociorum eius.

An. Per.

APer

Anonimo perugino - Leggenda dell’An. per.

Arbor

 

Ubertino da Casale, Arbor vitae crucifixae Iesus.

 

BBes

Bernardi de Bessa, Liber de laudibus b. Francisci.

Leg. Mag.

1Bon

Bonaventurae de Balneoregio, Legenda maior s. Francisci.

Leg. min.

2Bon

Bonaventurae de Balneoregio, Legenda minor s. Francisci.

 

3Bon

Bonaventurae de Balneoregio, Tractatus de miraculis.

 

BuCl

Bulla canonizationis s. Clarae.

Leg. Per.

CAss

Compilatio Assisiensis (seu Legenda Perusina).

1 Cel.

1Cel

Leggenda prima di Tommaso da Celano.

2 Cel.

2Cel

Leggenda seconda di Tommaso da Celano.

3 Cel.

3Cel

Trattato dei miracoli di Tommaso da Celano.

 

4Cel

Thomae de Celano, Legenda ad usum chori.

 

EHel

Heliae Cortonensis, Epistola encyclica de transitu s. Francisci.

 

IOff

Iuliani de Spira, Officium s. Francisci.

 

ISpi

Iuliani de Spira, Vita s. Francisci.

Clar.

 

Angelo Clareno, Chronicon seu Historia 7 tribulationum.

Eccleston

 

Tommaso da Eccleston, De adventu fratrum minorum in Angliam.

Fior.

 

Fioretti di san Francesco.

Giordano

 

Cronaca di Giordano da Giano.

 

1LVe

Legenda s. Francisci versificata.

 

2LVe

Legenda versificata s. Clarae Assisiensis.

Leg. Ch.

LegCl

Leggenda di santa Chiara.

Proc. - PrCa

 

Il Processo di santa Chiara.

Sac. com.

SCom

Sacrum commercium - La sacra Alleanza del beato Francesco con madonna Povertà.

Salimbene

 

Cronica di frate Salimbene de Adam da Parma.

Spec.

1Spe

Speculum perfectionis (minus).

 

2Spe

Speculum perfectionis (ed. Sabatier).

SpecL.

 

Speculum perfectionis (ed. Lemmens).

TM

 

Testimonia minora Lemmens.

Tre Comp.

3Soc

Leggenda dei tre compagni.

Vitry

 

Giacomo da Vitry.

     
     
     
     
     
     
     
     

N. B. Altre abbreviazioni speciali vengono indicate di volta in volta nelle singole pagine